نیما در نگاه دیگران

محمد حسين شهريار
نيما ، موقعي که بنده تنها غزلساز بودم و رسيده
بودم به حافظ و در حافظ مستغرق ، به من رسيد . آن موقع - خدا بيامرزد -
مرحوم ضياء هشترودي کتاب « منتخبات آثارش » را چاپ کرد . در منتخبات آثار
او من براي اولين دفعه با اسم نيما و «افسانه»ي نيما آشنا شدم . من افسانه
نيما را فقط آنقدر که در کتاب هست ديده ام و تفصيلي دارد که من وقتي اين
را خواندم «افسانه» نيما مرا از حافظ متصرف ساخت . يک ماه ، دو ماه من غرق
در اين افسانه بودم .
مجله تهران مصور ، شماره 1125 ، صفحه 99

محمد معين
نيما در طي زندگاني ادبي خود در داستان نويسي ،
نمايشنامه نويسي ، نگارش مباحث ادبي به آزمايش پرداخته است ولي آنچه که او
را نامدار ساخته جنبه شاعري اوست . در شعر نيز وي مراحل مختلف را طي کرده :
سرودن اشعاري که شکل و قالب و مضمون آنها به سبک
قد ماست . سرودن اشعاري که شکل و قالب آنها به سبک پيشينيان است ولي مضمون
آنها نو و بکر مي باشد و سرودن اشعار به سبک نو . از اين سه نوع آنچه که
شخصيت نيما را نشان مي دهد ، دسته اخير است .
مجموعه آثار نيما ، صفحه 1
فروغ فرخزاد
من
نيما را خيلي دير شناختم و شايد به معني ديگر : خيلي بموقع . يعني بعد از
همه تجربه ها و وسوسه ها و گذراندن يک دوره سرگرداني و در عين حال جستجو .
نيما
عقيده و سليقه تقريبا قطعي مرا راجع به شعر ساخت و يک جور قطعيتي به آن
داد . نيما براي من آغازي بود . نيما شاعري بود که من در شعرش براي اولين
بار يک فضاي فکري ديدم و يک جور کمال انساني مثل حافظ . من که خواننده
بودم ، حس کردم که با يک آدم طرف هستم نه يک مشت احساسات سطحي و حرفهاي
مبتذل روزانه .
عامل
که مسائل را حل و تفسير مي کردديد وحسي برتر از حالات معمولي و نيازهاي
کوچک. سادگي او مرا شگفت زده مي کرد بخصوص وقتي که در پشت اين سادگي
ناگهان با تمام پيچيدگيها و پرسشهاي تاريک زندگي بر خود را کشف کردم .
بيشترين
اثري که نيما در من گذاشت در جهت زبان و فرمهاي شعريش بود . من نمي توانم
بگويم چطور و در چه زمينه اي تحت تأثير نيما هستم يا نيستم ، دقت در اين
مورد کار ديگران است .
او
به من حدي داد که حد انساني است من مي خواهم به اين حد برسم . ريشه يک چيز
است فقط آنچه که مي رويد متفاوت است چون آدمها متفاوت هستند . من به علت
خصوصيات اخلاقي و ذهني خودم و مثلا خصوصيات زن بودنم ، طبيعتا مسائل را به
شکل اخلاقي خودم مي بينم . من مي خواهم نگاه او را داشته باشم ام در پنجره
خودم نشسته باشم . من هيچ وقت مقلد نبوده ام .
به
هر حال نيما براي من مرحله اي بود از زندگي شعري . اگر شعر من تغيير کرده
- تغيير که نه- يعني چيزي شده که از آنجا تازه مي شود شروع کرد ، بدون شک
از همين مرحله و همين آشنايي است .
حرفهايي با فروغ صفحه 9 و10