نگاهی بر ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد

من طرف Hamed الأربعاء يناير 06, 2010 3:51 pm

سخن گفتن از شعر فروغ در حد بضاعت اندک ما نیست.اما تلاشمان این بود تا نیم نگاهی

به نظرات او درباره نظام کلمات در زبان شعریش داشته باشیم.و رمز ماندگــــــــاریش را در

عرصه ی شعر فارسی را در کنار هم جستجو کــــنیم.

فروغ از جمله شاعران نو پردازی است که به دنبــــال چیزی در دوره ی خــــــود و در دنیای

پیرامونش بوده ، دوره ای که از لحاظ اجتماعی و فکری و آهنگ زندگی خصوصیات خــــاص

خــــــــــــــود را دارد .او این خصوصیات را کشف و وارد شـــــعر خود کرده است . از این نظر

کلــــمات برای او خیلی مهم اند و هر کلمه روحیه خاص خودش را دارد .

چنانچـه که خود در این بـــــــاره چنین گفته است : " به من چه تا به حال هیــچ

شاعرفارسی زبان مثلا کلــــــمه " انفجار "را در شعرخود بکار نبرده است.من از

صبح تا شب به هر طرف که نــگاه میـکنم می بینم چیزی دارد منفجر می شـود

من وقتی می خواهم شعر بگـــویم دیگر به خودم که نمی توانم خیانت کنم .اگر

دید ما دید امروزی باشد ، زبان هــم کلمات خودش را پیدا می کند ... "

* واژه هایی که به نظر می رسد ، فروغ به آنها شناسنامه شعری داده است.

* واژه های تازه ای که احتمالا فروغ ساخته است.

* واژه هایی که دارای ترکیب های بدیع و تازه اند.

* برخی از واژ های عامیانه ای که در اشعار فروغ بکار رفته است.

* واژگانی که در آثار شاعر معنایی رمزی یا نمادین یافته و در واقع جزء واژگان

فرهنگ شخصی و یا به اصطلاح ترمینو لوژی اوست.

در قدم اول در نگاهی به واژگان و ترکیبات شعری فروغ یکــی از ماندگارترین

شعر فروغ " ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد" را انتخاب کردیم که یکسال پس از مرگ

فروغ توسط خواهرش پوران در مجموعه ی شعـری ای به همین نام منتشر شد.

کلمات به ترتیب حروف الفباء دسته بندی شده است

واژگان و ترکیبات شعری

اجتماع
سوگوار تجربه ها / ارتفاع حقیر / ارواح بید ها / ارواح مهربان تبر ها /
اصفهان / اعداد / افتادن شب / انتظار صدا / انقلاب اقیانوس/ اوهام سرخ
شقایق / ایستگاه وقت های معین /

باغ پیرکسالت / باغ تخیل / بانگ خروس / بخار گیج / بر خوردن / بردن نوازش / بستر شب / بکارت رویای پر شکوه / بوی شب /

پلک آینه/پلک آینه را بستن/ پنجرهی ساعت/ پوسیدن / پهنه ی حسی وسعت /

تاج عشق / تباهی اجساد / تجربه های پریده رنگ / تسلیم کردن / تصور معصوم / تنها مانده ی روز رفته / تیر توهم /

جاده
ی ابدیت / جامهی عروسی / جزیره ی سر گردان / جفت گیری گل / جنازه های
خوشبخت / جنازه های خوش برخورد و خوش پوش و خوش خوراک / جنازه های ساکت و
متفکر / جنا زه های ملول / جویدن / جهان بی تفاوت فکر و حرف /

چار راه / چراگاه عشق / چرخ زمان / چلچراغ / چمن خواب /

حجم گیسوان باکرگی / حرف لحظه / حریق عطش / حرفه ی استخوانی ایمان و اعتماد /

خاک پذیرنده / خانه ی دیدار / خطوط سبز تخیل /

داس واژگون شده ی بیکار / دانستن لحظه / دانستن دانش / دانش سکوت / دانه ی زندانی / دست جوان / دست سبز جوان / دست سیمانی /

ذهن باغچه /

راز فصل ها / راز منور / رسول سر شکسته / رسیدن به درد / رشته ی آبی رنگ / روشنایی بیهوده / روی لیوان ها رقصیدن / رها کردن خطوط /

زبان زندگی جمله های جاری جشن طبیعت / زبان گنجشک / زمان خسته ی مسلول / زمینه ی مشکوک / زن کوچک / زنگ در /

ساده
لوحی قلب / ساعت همیشگی / ساقه ی سمی / ستاره ی عزیز / ستاره ی مقوایی /
سر خوردن شب / سر کشیدن روشنایی / سوت توقف / سوره / سیاهی ظالم /

شاخه های انگشت / شاخه های لخت اقاقی / شعله ی بنفش / شقیقه ی منقلب / شکل هندسی / شهادت شمع / شهوت خرید / شهوت نسیم /

طنین کاشی آبی /

عروس خوشه های اقاقی شدن / عریان / غرابت تنهایی / غروب بارور شده /

فرمان ایست / فصل سرد / فوران کردن / فواره ی سبز شاخه /

قصر قصه / قضاوت کردن خورشید / قطب ناامید /

کلاغ منفرد انزوا / کلام محبت / کم خون / گلوگاه /

گوشت / گوشواره / گیسوی مظطرب /

لاله ی آبی / لحظه ی توحید / لحظه ی سعادت / لگد کردن /

محفل
عزای آینه ها / مردن زبان / مسیر تجسم پرواز / مصلوب گشتن / منطق ریاضی
تفریق و تفرقه ها / میوه ی فاسد بیهودگی / مهمانی خورشید /

نردبام / نفس زدن برگ / نگاه را به خانه ی دایدار مهمان کردن / نگاه کردن / نماز خواندن روی صدا / نواختن نگاه / نوار موقت / نیمه /

وجود متحد / وزن داشتن زمان / وزیدن دروغ / ویران شدن دست /

هجاهای خونین / هستی آلوده ی زمین / همخوابه شدن /

یأس ساده و غمناک آسمان / یک ریز /

ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد

و این منم

زنی تنها

در آستانه فصلی سرد

در ابتدای درک هستی آلوده ی زمین

و یأس ساده و غمناک اسمان

و ناتوانی این دستهای سیمانی .

زمان گذشت

زمان گذشت و ساعت چهار بار نواخت

ساعت چهار بار نواخت

امروز روز اول دی ماه است

من راز فصلها را میدانم

و حرف لحظه ها را میفهمم

نجات دهنده در گور خفته است

و خاک ، خاک پذیرنده

اشارتیست به آرامش

زمان گذشت و ساعت چهار بار نواخت

در کوچه باد میآمد

و من به جفت گیری گلها میاندیشم

به غنچه هایی با ساقهای لاغر کم خون

و این زمان خسته ی مسلول

و مردی از کنار درختان خیس می گذرد

مردی که رشته های آبی رگهایش

مانند مارهای مرده از دو سوی گلو گاهش

بالا خزیده اند و در شقیقه های منقلبش آن هجای خونین را

تکرار می کنند

-سلام

- سلام

و من به جفت گیری گل ها میاندیشم

در آستانه فصلی سرد

در محفل عزای آینه ها

و اجتماع سوگوار تجربه های پریده رنگ

و این غروب بارور شده از دانش سکوت

چگونه می شود به آن کسی که میرود اینسان

صبور ،

سنگین ،

سرگردان .

فرمان ایست داد .

چگونه می شود به مرد گفت که او زنده نیست ، او هیچوقت

زنده نبوده است.

در کوچه باد میاید

کلاغهای منفرد انزوا

در باغهای پیر کسالت میچرخند